05 en 12 mei 2015 Twee lezingen voor Elcker-ik, Antwerpen ‘Rozenkruizers en vrijmetselaars’ door Em. Prof. Dr. Ronald Commers (UGent)
1
Inzake de oorsprong van de vrijmetselarij (1717 – 1723) is vaak verwezen naar de mysterieuze Rozenkruisersbeweging. Ook later in 18de-eeuw is voor de ontwikkeling van de vrijmetselarij op het Europese vasteland (Duitsland en Oostenrijk met name) sprake geweest van gesloten genootschappen die werktenonder de naam van Gouden- en Rozenkruis. Er bleven verbanden bestaan, zij het dat die niet altijd heel duidelijk waren. De van elkaar verschillende organisaties kenden overigens een gescheiden ontwikkeling. En de 19de eeuw kende opnieuw een opflakkering van esoterische organisaties die, los van de vrijmetselarij, zich op de oude –historische– Rozenkruisersbeweging gingen beroepen. Vandaag bestaan er verschillende Rozenkruisersorganisaties die geheel onafhankelijk van de maçonnieke organisaties werken. Bij ons en in Nederland zijn ze bekend (en openbaar) onder de naam Lectorium Rosicrucianum (Internationale School van het Gouden Rozenkruis), met afdelingen o.a. in Antwerpen en Gent. In de twee lezingen wil de spreker vooral ingaan op de oorspronkelijke Broederschap der Rozenkruisers, die gesitueerd is in de vroege 17de eeuw (1614, 1615, 1616), met een doorwerking tot op het einde van diezelfde eeuw. Belangrijke godsdienstige en wereldbeschouwelijke hervormers duiken op uit dat ver verleden: Johann Valentin Andreae, Samuel Hartlib, Jan Amos Komensky (Comenius), John Dury, Francis Bacon. In hun arbeid ontmoeten we de intrigerende intellectuele achtergrond van een ingrijpende wereldbeschouwelijke omwenteling in de westerse wereld.
Spreker zal aanstippen hoe spirituele thema’s van deze in oorsprong Centraal Europese broederschap, met vertakkingen in Engeland en Frankrijk, van invloed kunnen zijn geweest voor de ontplooiing van de speculatieve vrijmetselarij in Engeland. Tenslotte zal hij kort ingaan op het ontstaan in de tweede helft van de 18de eeuw, in Duitsland en Oostenrijk, van de ‘mysteriebond’ van de Gouden- en Rosenkruisers (officiële stichtingsdatum 1756). De bond inspireerde zich op een reeds in 1710 gepubliceerde tekst van een Duits alchemist en theoloog, Samuel Richter (Sincerus Renatus). De tekst had als titel: De waarachtige en volkomen bereiding van de filosofische steen (= ‘steen der wijzen’) door de Broederschap van de Orde van het Gouden- en Rozenkruis). De uitgesproken christelijke inspiratie van die ‘mysteriebond’ kan in verband gebracht worden met de nauwelijks verhulde christelijke inspiratie van een maçonniek ritueel met als naam Soeverein Prins van het Rozenkruis (met de bijhorende XVIIIde graad). Dit ritueel is onderdeel van de mondiaal meest gepratikeerde maçonnieke ritus, de Aloude en Aangenomen Schotse Ritus die in de late 18de eeuw ontstond.
Em. Prof. Dr. Ronald Commers (Universiteit Gent)
1
Inzake de oorsprong van de vrijmetselarij (1717 – 1723) is vaak verwezen naar de mysterieuze Rozenkruisersbeweging. Ook later in 18de-eeuw is voor de ontwikkeling van de vrijmetselarij op het Europese vasteland (Duitsland en Oostenrijk met name) sprake geweest van gesloten genootschappen die werktenonder de naam van Gouden- en Rozenkruis. Er bleven verbanden bestaan, zij het dat die niet altijd heel duidelijk waren. De van elkaar verschillende organisaties kenden overigens een gescheiden ontwikkeling. En de 19de eeuw kende opnieuw een opflakkering van esoterische organisaties die, los van de vrijmetselarij, zich op de oude –historische– Rozenkruisersbeweging gingen beroepen. Vandaag bestaan er verschillende Rozenkruisersorganisaties die geheel onafhankelijk van de maçonnieke organisaties werken. Bij ons en in Nederland zijn ze bekend (en openbaar) onder de naam Lectorium Rosicrucianum (Internationale School van het Gouden Rozenkruis), met afdelingen o.a. in Antwerpen en Gent. In de twee lezingen wil de spreker vooral ingaan op de oorspronkelijke Broederschap der Rozenkruisers, die gesitueerd is in de vroege 17de eeuw (1614, 1615, 1616), met een doorwerking tot op het einde van diezelfde eeuw. Belangrijke godsdienstige en wereldbeschouwelijke hervormers duiken op uit dat ver verleden: Johann Valentin Andreae, Samuel Hartlib, Jan Amos Komensky (Comenius), John Dury, Francis Bacon. In hun arbeid ontmoeten we de intrigerende intellectuele achtergrond van een ingrijpende wereldbeschouwelijke omwenteling in de westerse wereld.
Spreker zal aanstippen hoe spirituele thema’s van deze in oorsprong Centraal Europese broederschap, met vertakkingen in Engeland en Frankrijk, van invloed kunnen zijn geweest voor de ontplooiing van de speculatieve vrijmetselarij in Engeland. Tenslotte zal hij kort ingaan op het ontstaan in de tweede helft van de 18de eeuw, in Duitsland en Oostenrijk, van de ‘mysteriebond’ van de Gouden- en Rosenkruisers (officiële stichtingsdatum 1756). De bond inspireerde zich op een reeds in 1710 gepubliceerde tekst van een Duits alchemist en theoloog, Samuel Richter (Sincerus Renatus). De tekst had als titel: De waarachtige en volkomen bereiding van de filosofische steen (= ‘steen der wijzen’) door de Broederschap van de Orde van het Gouden- en Rozenkruis). De uitgesproken christelijke inspiratie van die ‘mysteriebond’ kan in verband gebracht worden met de nauwelijks verhulde christelijke inspiratie van een maçonniek ritueel met als naam Soeverein Prins van het Rozenkruis (met de bijhorende XVIIIde graad). Dit ritueel is onderdeel van de mondiaal meest gepratikeerde maçonnieke ritus, de Aloude en Aangenomen Schotse Ritus die in de late 18de eeuw ontstond.
Em. Prof. Dr. Ronald Commers (Universiteit Gent)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten