De Belgische vrijmetselaarsloges tellen op dit moment ongeveer 25.000 leden, en het aantal blijft toenemen. Toch lijkt de vrijmetselarij versnipperd te zijn. Voor welke kansen en uitdagingen staat de Loge vandaag?
Welke posities nemen koepels, werkplaatsen en individuele vrijmetselaars in wanneer het gaat om het toelaten van vrouwen in de tempel? Moeten zij het vrijzinnig humanisme uitdragen? Wat met de tweespalt tussen regulariteit en adogmatiek? Hoe staan openheid en discretie ten opzichte van elkaar? En wat zijn de toekomstperspectieven?
De paradox van vrijmetselarij wil inzicht bieden in de inherente tegenstellingen waarmee het genootschap vandaag worstelt. Dit boek wil de platgetreden paden van ‘Wat is het’, ‘Wat doen ze daar’ en ‘Wie is er lid’ verlaten en baseert zich op tientallen gesprekken met zowel vrijmetselaars als met buitenstaanders met kennis van zaken.
DE PARADOX VAN
VRIJMETSELARIJ. Heden en toekomst van de loge in België.
Jimmy KOPPEN, Houtekiet, Antwerpen, 2014, 203 pp.
WOORD VOORAF (
enkel te lezen door Vrijmetselaars ) door Jean-Paul VAN BENDEGEM
INLEIDING
a. Is dit boek overbodig?
b. Werkwijze
HOOFDSTUK 1 :
REGULIER VERSUS IRREGULIER. Chaotische structuur of gestructureerde chaos ?
a. Het schisma
b. Is een obediëntie belangrijk ?
c. De Belgische koepels
d. Het obediëntieel gezag
e. Nationale territoria
f. Angelsaksische regulariteit
g. Franse intriges
h. Het belang van regulariteit en internationale erkenning
i. Nederland
j. De Belgische regulariteit
k. Reguliere Grootloge van België versus de rest
l. Reguliere diversiteit
m. Eenheid in verscheidenheid ? De irreguliere obediënties
n. Samenwerkingen
Pagina 2 van 5
o. Twee zijden van dezelfde medaille ? Grootoosten en
Grootloge
p. Da capo: Lithos Confederatie van Loges
q. Een overdaad van vrouwen en Franstaligen: Le Droit Humain
r. Het Grootoosten van Luxemburg
s. Ni dieu, ni maître: de autonome loges
t. Versnippering of schaalvergroting ?
HOOFDSTUK 2 : OLD
BOYS' CLUB OF SOCIÉTÉ DE PENSÉE? Met een been binnen, met een been buiten de
maatschappij
a. De mythe van de maçonnieke eenheidsgedachte
b. Vrijmetselaar zijn uit sociaal engagement - of juist niet
?
c. Veel rituaal, weinig engagement. En omgekeerd.
d. Het regulier wereldbeeld
e. Het irregulier wereldbeeld
f. Moet het bouwstuk vandaag oproepen tot sociaal engagement
?
g. De elite van België ?
h. De vrijmetselarij zal gezellig zijn, of zal het niet zijn
i. De noodzaak om elkaar te helpen
j. Met de Franse slag
k. De (non-)vergelijking met België
l. Meer gezelligheid dan engagement: de fraternelles
m. Achterhoedegevechten
HOOFDSTUK 3 : DE
VROUWENKWESTE. Het eindeloos debat ?
a. Een filantropisch initiatief
b. De actualiteit ( of het archaïsche ? ) van
vrouwensegregatie
Pagina 3 van 5
c. Bezoekrecht
d. Inwijden
e. Oplossingen
f. Reguliere standpunten
g. De omgekeerde wereld: de vrouwenloges
h. Opnieuw: het Franse voorbeeld
i. De bevrijding van Bevrijding
j. Het eindeloze debat
k. De laatste optie: de aanklacht
HOOFDSTUK 4 : DE
GRADATIES VAN VRIJZINNIGHEID. Gelovig versus atheïst.
a. Gelovig zijn = moreel zijn ?
b. Atheïsme en spiritualiteit
c. De katholieke kerk versus vrijmetselarij
d. De paradox van het dogma
e. Vrijmetselaars en katholieken in de openbaarheid
f. Vrij en zinnig metselen
g. Het Humanistisch Verbond
h. De maçonnieke aanwezigheid in de Mens.nu
i. Vrijzinnige en maçonnieke strijdvaardigheid
j. De Vrije Universiteit van Brussel, een vrijzinnig ( en
maçonniek ) bolwerk ?
k. De overslaande balans: vrijmetselaars en moslims
l. De hoeder van het Vrije Denken
HOOFDSTUK 5 : HET
VLAAMSE VERHAAL. Universeel, belgicistisch en Vlaamsvoelend
Pagina 4 van 5
a. Nationaal en internationaal
b. Internationale erkenning en netwerking
c. Gemeenschapsvorming
d. Belgicisme als cliché
e. Franstalig overwicht
f. Mentaliteitsverschil
g. Vlaamse vrijmetselarij
h. NV-A ? Alleen als het niet anders kan
i. De reguliere kant van het verhaal
HOOFDSTUK 6 : HET
GEHEIM DAT ER GEEN IS. Evenwichtsoefening tussen beslotenheid en transparantie
a. Het maçonniek geheim bestaat
b. Het maçonniek geheim bestaat niet
c. Eerste argument pro geheimhouding: bescherming tegen tegenstanders
d. Tweede argument pro geheimhouding: bescherming tegen
onwetendheid
e. De totale geheimhouding is onmogelijk
f. Websites
g. Onbekend is onbemind ?
h. Eerlijkheid
i. Persberichten
j. Evenementen
k. Het Belgisch museum van de vrijmetselarij
l. Masonica
m. Voer het woord
n. Grootmeesters als publieke figuren
Pagina 5 van 5
o. Alternatieve woordvoerders
GEHEEL VRIJBLIJVENDE
AANBEVELINGEN:
a. Eerste voorstel: erken dat er twee volwaardige
vrijmetselarijen zijn
b. Tweede voorstel: geef voorrang aan de autonomie van de
werkplaats
c. Derde voorstel: overdrijf niet in het geheim
d. Vierde voorstel: wees transparant naar nieuwe leden
e. Vijfde voorstel: herwaardeer het rituaal en maak van de
logebijeenkomst een intellectuele gebeurtenis
f. Zesde voorstel: hou rekening met absenteïsme
g. De toekomst ligt in het verleden
NAWOORD
OVER DE AUTEUR
VRIJMETSELAARSORGANISATIES
ACTIEF IN BELGIË, MET DE IN DIT BOEK GEBRUIKTE AFKORTINGEN
NOTEN
