Labels

>Artifiele intelligentie (1) 1§de" eeuw (1) 12de graad (1) 16de eeuw (1) 17de 18de eeuw (1) 17de eeuwse netwerking (1) 17de en 18de eeuw (2) 17e eeuw-18de eeuw (1) 18de eeuw (4) 19e eeuw (2) 2016 (1) 20ste eeuw (3) 21ste eeuw (3) 2de grad (1) 7de graad Provoost en Rechter; 8ste Graad: Intendant der gebouwen (1) AASR (21) AASR 10de graad (1) AASR 18de graad (1) AASR 5 en 6de graad (1) AASR Filosofische graden (1) Adoptie ritus (1) Adoptieloges (2) Agnosticism (1) agnosticisme (1) AI (1) Algemeen (7) Allende Salvador (1) Aloude en Aangenomen Schotse Ritus (7) Amsterdam (1) Angelsaksische benadering (1) Anthropologie (1) anti-maçonnerie (1) Antienst en Moderns (1) Antients (1) Antients and Moderns (1) Antimaçonnisme (4) Antisemitime (1) Antivrijmetselarij (1) Antmaconnisme (1) Antwerpen (1) Arbeid (1) Archieven (1) Archieven Belgie (1) Archieven Nederland (1) architectuur (3) Armenie (1) Artificial Intelligence (1) Artificiële intelligentie (2) Atheisme (16) Atheïsme (9) Atheistische spiritualiteit (1) Audiobook Verlichting (1) Auschwitz (1) Azië (1) Azteken (1) Banket (1) Baron d'Holbach (1) Beeldende kunsten (2) beeldmateriaal (1) Beeldverhaal (1) beeldwoordenboek (1) beleving (1) Belgie (6) Belgie Vrijmetselarij Archief (1) beschutte communicatie (1) Besluiten Opperraden 19e eeuw (1) Bibliofilie (1) Bibliografie (2) Bibliotheken (6) Bibliotheken Duitsland (1) Bibliotheken England (1) Bibliotheken Nederland (1) Bibliotheken USA (3) Bibliotheken Zwitserkand (1) Bijbel (4) Bijbel controverse (1) Bijbel en loge (1) Bijbelse namen en betekenissen (2) Bio wetenschappen (1) Biografie (7) Blauwe graden (1) Blauwe loges (2) Blgie (1) Blinddoek (1) Boeddhisme (1) boekbespreking (1) Boekdrukkunst (2) Boeken (3) Boekenbeurs (5) Boekenbeurs Belleville (1) Boekenbeurs Lille (1) Boekenbeurs Vrijmetselarij Belgie (5) Boekenbeurs Vrijmetselarij Frankrijk (7) Boekenbeurs Vrijmetselarij Parijs (2) Boekensector (1) Boekhandel (2) Boekvoorstelling (1) Bouwstukken Nederland (1) Broederlijkheid (1) bronnenmateriaal (1) Bronnenonderzoek (1) Brugge (1) Bruno Giordano (1) Brussel (1) Buchloge (1) burgerlijke ongehoorzaamheid (1) chansons (1) Christelijk humanisme (2) classificatiesystemen (1) CLIPSAS (1) collaboratie (1) Commune 1871 Parijs (1) Commune de Paris (3) Commune Parijs (1) Commune Parijs 1871 (1) Complottheorie (1) Concentratiekampen (2) Conferenties (1) Conflictbeheersing (1) Congressen (6) Constitutie Desaguliers (1) Constituties (2) Constituties 1723 (1) Constituties 1738 (1) Creationisme (1) culturele studies (1) Cultuuremanicipatie (2) cultuurgeschiedenis (1) Cursussen vrijmetselarij (1) d’ALVIELLA (1) Darwin (1) databank (1) databanken (1) DDR (3) De Gulden Passer (1) debat (1) democratie (2) Desiderius Erasmus (1) Determinisme (1) Diaspora (1) Diderot (1) digitale documenten (1) Digitale media (1) Diversiteit Christelijke godsdiensten (1) Documentatiecentrum GOB (1) doelstellingen (1) Doit Humain (1) Droit Humain (2) drugs klimaat (1) Duitse literatuur (1) Duitsland (14) Duitsland 18-19de eeuw (1) Duitsland cultuurgeschiedenis (1) Duitsland Interbellum (1) Duitsland Online artikels (1) Duitsland Schroeder F L (1) Duitsland Vrijmetselarij (1) Duitsland? (1) Ecosissme (1) Ecossisme Franrijk (1) Eed (1) Egyptische stijl (1) Elzas (1) emblemen (1) Encyclopedieën (1) Encyclopedistes (1) engagement (1) ervaringen (2) Esoterie (2) Essay (1) Esthetica (1) ethica (3) Ethiek (8) Ethiek Atheisme (1) Ethiek WO II (1) Etiquette (3) Eugène (1) Europa (2) Europa Renaissance (1) Euthanasie (2) evolutie (1) Evolutieleer (1) Evolutietheorie (1) Extreem rechts (1) extreemrechts (1) Fantasy (1) Farmacie (1) farwin (1) Filosofgie Algemeen (1) Filosofie (42) Filosofie & levensbeschouwing (9) Filosofie & religie (4) Filosofie 17de eeuw (1) Filosofie 20ste eeuw (2) Filosofie Comenius (2) Filosofie Descartes (1) Filosofie Duitsland 19e eeuw (1) Filosofie Erasmus Spinoza (1) Filosofie filosofen (1) Filosofie Islam (1) Filosofie Italie (1) Filosofie Levensbeschouwing (2) filosofie psychologie (1) Filosofie renaissance (1) Filosofie Spinoza (2) Filosofie vrije wil (2) Filosofie Vrijmetselarij (6) Filosogie Spinoza (1) Filsofie Roman (1) Frankrijk (10) Frankrijk Franse Ritus (1) Frankrijk? Verenigd Koninkrijk (1) Franse letterkunde 18de eeuw/19de eeuw (1) Franse revolutie (1) Franse Ritus (2) Friedrich Ludwig Schröder (2) Gddragscode (1) GE Lessing (1) Gechiedenis Frankrijk (1) Geheim Meester AASR (2) Gelijkheid Man Vrouw (5) Gemeenschappelijkheid (1) gemengde (1) Geneeskunde (1) Gent (2) Geopolitiek (1) Gerectifieerde Shotse ritus (1) geschiedebis (1) geschiedenis (15) Geschiedenis Antwerpen (1) Geschiedenis Belgie (2) Geschiedenis papier (1) Geschiedenis Royal Society of London (3) Geschiedenis vrijmetselarij Rusland (1) Geschiedenis VSA (1) geshiedenis Belgie (1) Gesprekscultuur (1) Geweld (2) Gewetensvrijheid (1) gezel (1) Gids (1) GLNF (1) GOBLET (1) Godsdienstfilosofie (1) Godsidee (1) Graden van Volmaking (1) Grootoosten Italie (1) gulden snede (1) handboeken (1) Hartlib Samuel (1) Hebreeuws (1) hedendaags (1) Herbronning (4) herkomst (1) Hermeneutiek (1) Hermeneutik (1) hermetica (1) Hersenwetenschappen (1) Hiram (1) historiek (1) hofmeester (1) hogere graden? Frederik II (1) Holbach (2) Holocaust (1) homoseksualiteit (1) Hongarije (1) humanisme (22) Humanisme toekomst (1) Humor (2) Husserl Archief (1) Illuminati (1) Individu en gemeenschap (1) Industriële Revolutie (1) Initiatie (3) Instructie (1) Instructies Bouwstukken Jan Broeckx (1) Intelligent Design (1) Interbellum Duitsland (1) Internet (1) Intiem Secretaris (1) Intolerantie (1) Introspectie (1) Inwijding (2) Inwijdingen (2) inzicht (1) Islam (6) Italie (3) jaarboeken (2) Jaarboeken STC (7) Joden (1) Jodendom (1) jodenvervolging (1) journalistiek (1) Kapittelgraden enAeropgaus (1) Kapittelgraden 17 en 19 (1) Kapittelloge Aloude en Aangenomen Schotse Ritus (1) ken u zelve (1) Kennisfilosofie (2) Kennisleer (1) Kennismanagement (1) Klerikalisme (1) Knights templar (1) Komensky Jan Amos (1) kritiek (4) Kritisch onderzoek (1) Kunst (5) kunst seks (1) Kunstmatige Intelligentie (3) Landschapsarchitectuur (1) Latijn (1) Lectuur (1) Leerling (2) Leerling AASR (1) Les Ami sPhilanthropes (1) Lessing (1) Letterkunde (1) Levenbeschouwing 18de eeuw (1) Levenshoudingen (1) Lexica (2) lexicon (1) Lezingen (1) lezingenreeks (1) Liber amicorum (1) libretto (1) licht (1) Liederen (1) Literaire kritiek (1) Literaire prijzen (2) Literatuiur (1) Literatuur (2) Locke (1) Loge (2) Loge arbeid (3) Loge werking (1) Logeleiding (1) loges (1) Loreinen (1) Luik (1) Lyon (1) Maakbare mensheid (1) Maatschappij (4) Maatschappij kritiek en verbeelding (2) Maatschappijkritiek (8) maçonnieke inwijding (1) Maçoonerien vrouw (1) Magic Flute (1) marie Desraimes (2) Martinezisme (1) Mechelen (1) mededogen (1) meditatie (1) Meestergraad (1) Mens & maatschappij (4) mens en maatschappij (2) Mensenrechten klimaatverandering (1) Methode (2) Mithracisme (1) Mjthra (1) Monotheisme (1) Montaigne (2) Montesquieu (1) Moraal (3) Moraalfilosofie (3) Morin (1) Mozart W A (1) Mozart WA (1) Mozarts (1) Multiculturele samenleving (1) Mundaneum Henri La Fontaine (1) Musea (1) muziek (6) Muziek 19de eeuw (2) Mythen (1) naslagwerken (3) Nationalisme (1) Nederland (5) Nederland 17de eeuw (1) Nederland en België (1) Nederland studiedag (1) netwerking (1) Nietzsche (1) nieuw (1) nihilisme (1) Nobelprijs Henri La Fontaine (1) Nobelprijswinnaars (1) Obedienties (1) Obediënties (2) Odd Fellows (1) Onderwijs (2) Onderzoek (5) Onderzoek Nederland (1) onderzoeksbibliotheken (1) onderzoekscentra online artikels (1) Onderzoeksloge (1) ongelijkheid (1) Online artikels (3) Ontvoogding (1) oontstaan GLE (1) Oorspong (1) oorsprong (5) Oorsprong(en) AASR (1) oorsprongen (13) Oorsprongen18de eeuw (2) Oorsrongen (1) Oost Europa (1) Oostenrijk (4) Opus Dei (1) Orde van vrijmetselaren (1) organisatie (1) oVerenigd Koninkrijk (1) overzicht (1) Pansofie (2) pantheisme (1) partner (1) Pasqually (1) Pelikaan symbool (1) perfectieloge (1) periodieken (1) periodieken Frankrijk (1) Pers (1) Pezie (1) Plantin (1) Plato (1) plichten (1) POezie (1) Poëzie (2) Politiek (3) Politieke filosofie (1) Prijzen (1) Prince Hall (1) Prince Hall vrijmetselarij (1) Proefschriften (1) Psychologie (3) Racisme (1) Radicalisering (1) Ratio (1) Rechten van de mens (2) Redenaar (1) Referentiewerken (2) Referentiewerken Vrijmetselarij (1) refrentiewerken (1) Regalia (2) Regulariteit (1) Reguliere Grootloge van Belgie (1) Relgie Atheisme (1) Religie (7) religies (1) religieuze praktijken (1) Religiositeit (1) renaissance (1) Renaissance politiek (1) René Descartes briefwisseling (1) Repressie (1) RER (1) Ridderschap (1) Rite Écossais Rectifié (1) Rite Français (1) riten (1) rituaal (2) Ritualen (10) Ritualen 18e eeuw Groot-Brittannie (1) Ritualen UK (1) Ritualistiek (1) rituelen (3) ritus (2) robotoca (1) Roman (1) Romans (2) Rousseau JJ (1) Royal Arch (4) Royal Arch symbolisme (1) Royal Arch terminologie (1) Rozenkruisers (2) Rozenkruisers REAA AASR (1) Rudolf (1) Salafisme (1) samenleving (4) Samenlevinsaspecten (1) Samenzweringstheorieën (1) Schotse primitieve ritus (1) Schotse Ritus (8) seculariteit (1) Seculiere maatschappij (1) seculiere staat (1) Sociale rechtvaardigheid (1) Sociale theorie (1) socialisme (1) Solidariteit (1) Spanje (1) Spinoza (3) spiritualiteit (7) Spotprenten (1) Steiner (1) stripverhaal (1) Studiedagen (2) Studiekring STC (1) Studiekring Trogonum Coronatum (1) Studieloge (1) Studiezittingen (1) Symb. reizen (1) Symbolen (1) Symboliek (14) Symboliek altaar (1) symbolische loges (1) Symposium (1) taakverdeling (1) Taal (1) Tableaux (2) Tempel symboliek (3) Tempeliersgeschiedenis (1) tempels (1) Tentoonstelling (1) Tentoonstelling vrijmetselarij Hannover (1) Tentoonstellingen (3) Terminologie (1) Terreur (1) Terrorisme (1) Theater Esoterie (1) theologie (1) Theoterrorisme (1) Thomas More (1) Tijdsbegrippen (1) Tijdschriften (3) Tijdschriften Schotse Ritus (1) Toekomst (7) toekomstperspectieven (1) Toekomstvisie (4) Toekomstvisie Vrijmetselarij (2) tolerantie (3) Toneel (1) Toverfluit (1) transatlantisch (2) Transparantie (1) tSchröder (1) Tsjechie (1) Tuileur (1) Twijfels en zekerheden (1) Uitgeverij (5) uitgeverij Frankrijk (1) Uitgevers (3) UK (4) UK Royal Arch (1) Universele Verklaring van de Rechten Van de mens (1) USA (1) Utopia (1) Vaticaan (1) VBegraafplaatsen (1) Verenigd Koninkrijk (3) vergelijkende mythes (1) Vergeving (1) Verhalen (1) Verlichting (22) Verlichting Frankrijk (1) Verlichtingsdenken (4) Verlichtingsidealen (2) Vervolmakingsloge (1) Vierde (1) Visuele kunsten (1) Vlaanderen (2) Vluchtelinencrisis (1) VM Regulariteit (1) Volmaakt Meester (1) Voltaire (2) Voortgezette graden (2) Voortgezette graden AASR (2) Vrfijmetselarij (1) Vrfijmetselarij 21ste eeuw (1) Vriendschap (1) Vrijdenken (1) Vrijdenkers (1) Vrije geesten (2) Vrije meningsuiting (2) vrije wil (2) Vrijetselarij (1) vrijheid (11) Vrijmetselaar (1) Vrijmetselaarsfilosofie (1) Vrijmetselaarsgraden (4) Vrijmetselaarsgraden Blauwe loges (1) Vrijmetselaarstijdschriften USA (1) Vrijmetselarij (174) Vrijmetselarij Nederland cursus (2) Vrijmetselarij 18de -20ste eeuw (1) Vrijmetselarij AASR (2) Vrijmetselarij Algemeen (6) Vrijmetselarij Antwerpen (1) Vrijmetselarij Archieven (1) Vrijmetselarij beeld (1) Vrijmetselarij Belgie (13) Vrijmetselarij Boekenbeurs (1) Vrijmetselarij digitaal (1) Vrijmetselarij Duitsland (9) Vrijmetselarij Duitsland Goethe (1) Vrijmetselarij Duitsland Quator Coronati jaarboeken (1) Vrijmetselarij ethiek (2) Vrijmetselarij Europa Amerika en Kolonies (1) vrijmetselarij filosofie (1) Vrijmetselarij Frankrijk (9) Vrijmetselarij Frankrijk Online artikels (3) Vrijmetselarij Frankrijk tijdschriften (1) Vrijmetselarij Geschiedenis (2) Vrijmetselarij Geshiedenis (1) Vrijmetselarij Glaswerk (1) Vrijmetselarij Groot-Brittannie (4) Vrijmetselarij Groot-Brittannie Schotse Ritus (1) Vrijmetselarij Grootoosten (1) Vrijmetselarij Hongarije (1) Vrijmetselarij Humor (1) Vrijmetselarij Islam (1) Vrijmetselarij Java (1) Vrijmetselarij Media (1) Vrijmetselarij Musea (2) Vrijmetselarij Muziek (2) Vrijmetselarij Nederland (3) Vrijmetselarij Nederland Vlaanderen (1) Vrijmetselarij Onderzoek (1) Vrijmetselarij Oorsprong (1) Vrijmetselarij Oostenrijk (2) Vrijmetselarij Oostenrijk research (1) Vrijmetselarij Rozenkruisers (1) Vrijmetselarij Tentoonstellingen (2) Vrijmetselarij tijdschriften (4) Vrijmetselarij Toekomst (1) Vrijmetselarij UK (1) Vrijmetselarij USA (2) Vrijmetselarij Vredesbeweging (1) vrijmetselarij werkplaatsen (1) Vrijmetselarij Zuid-oost Azie (1) Vrijmetselarij Zweden (1) Vrijmetselarijen (1) vrijmetselerij (1) Vrijmetselrij (1) Vrijmetsetselarij (1) Vrijùetselarij Schilderkunst (1) Vrijzinigheid (1) Vrijzinngheid (1) Vrijzinnig humanisme (4) vrijzinnig onderwijs (1) Vrijzinnigheid (5) Vrijzinnigheid 17de eeuw (1) Vrijzinnigheid ethiek (1) Vrikjmetselarij (1) vroege teksten (1) Vrouw (5) vrouw en initiatie (1) Vrouw en vrijmetselarij (3) Vtrijmetselarij (1) WA Mozart (1) waarden (1) Wallonie (1) welvaart (1) Welvaartsdenken (1) welzijnsfilosofie (1) Wereldoorlog I (3) Wereldoorlog II (2) Wereldoorlog II Kinderen (1) Wereldoorlog II Vrijmetselarij Duitsland (1) Wereldoorlogen (1) wereldvisies (1) werkwijze (1) West-Vlaanderen (1) wet (1) Wetenschappen (2) Wetenschapsfilosofie (1) Willermooz (1) WO I (3) woordenboeken (2) York ritus (1) Zaterdaglezingen 2017 (3) zelfdestructie (1) zelfkennis (1) Zelfkritiek (1) Ziel (1) zingeving senioren (1) Zusters (2) Zwitserland (1)

donderdag 22 maart 2012

Het monotheïstisch dilemma Paul Cliteur







Auteur:Paul Cliteur
978 90 295 7354 2
Aantal pagina's:288
Paperback
De Arbeiderspers
NUR:320
Prijs:€21,95




Zie ook: Liberales Boeken

nsie door Dirk Verhofstadt


Door de aanslagen van 9/11 kreeg het begrip ‘religieus terrorisme’ wereldwijde bekendheid. Dat vreselijke terreurdaden gepleegd werden door mensen die hun moorddadige aanslagen verantwoordden op basis van ‘heilige teksten’ was natuurlijk niet nieuw, maar kreeg door de aanslagen op de Verenigde Staten, en later ook in Madrid en Londen, enorm veel aandacht. Sindsdien hebben tal van denkers zich gebogen over de intrinsieke drijfveren van dergelijke daders en over de vraag hoe de staat moet reageren op religieus gemotiveerd geweld. Nu zijn er heel wat mensen die elke link tussen religie en geweld ontkennen. Wie geweld pleegt handelt volgens hen in tegenspraak met de goddelijke geboden. Iemand die écht leeft volgens de bepalingen van hun godsdienst, dus de godsdienst van die mensen die een dergelijke link ontkennen, kan en mag dit volgens hen niet doen. In zijn boek Het monotheïstisch dilemma toont de Nederlandse rechtsgeleerde en filosoof Paul Cliteur evenwel aan dat juist in de drie monotheïstische godsdiensten (jodendom, christendom en islam) veel geweldspotentieel besloten ligt en dat tal van terreurdaden juist gebeur(d)en op basis van wat in de teksten van de vermeende heilige boeken, het Oude Testament, het Nieuwe Testament en de Koran, staat.

Cliteur geeft drie concrete voorbeelden. Zo kon men op kerstdag 2009 verhinderen dat de Nigeriaanse moslimterrorist Abdulmutallab een bom liet ontploffen tijdens een vlucht van Amsterdam naar Detroit. Zijn drijfveer was de jihad, zijnde de overheersing van de wereld door de islam. Zijn tweede voorbeeld is de moord in 1995 door de orthodoxe jood Yigal Amir op de toenmalige eerste minister van Israël, Jitzak Rabin. Hij vond het zijn plicht om Rabin te doden omdat die met een mogelijk vredesverdrag met de Palestijnen het leven van andere joden in gevaar zou hebben gebracht. Zijn derde voorbeeld is de moord in 2009 door de ‘born-again christian’ Scott Roeder op de abortusarts George Tiller. Hij zag het doden van de arts als een rechtmatig middel om een ongeboren kind te beschermen. En zo zijn er nog tal van voorbeelden te geven van mensen die anderen vermoorden in naam van God of op basis van een religieuze bepaling. En dit blijkt dus een probleem in elk van de monotheïstische godsdiensten. Toch valt het op dat de terreuraanslagen door christenen en joden hoofdzakelijk gericht zijn tegen mensen in eigen kring of land, terwijl het islamitisch terrorisme overal toeslaat. Met deze voorbeelden zegt Cliteur niet dat religie de oorzaak is van alle kwaad in de wereld, noch dat seculiere ideologieën geen gewelddadige uitvloeisels kunnen kennen, maar wel dat een kleine groep monotheïstische gelovigen in dat geloof en in hun religieuze traditie aanknopingspunten aantreffen waarmee ze hun gewelddadige gedrag kunnen legitimeren.

De redenen waarom dergelijke mensen fysiek geweld, en zelfs doodslag gebruiken, ligt in hun afkeer voor elke handeling of gedachte die niet in overeenstemming is met hun geloof. Daarmee keren zij zich tegen de kernwaarden van de open samenleving, namelijk de vrijheid van meningsuiting, de gelijkwaardigheid van elke mens, de scheiding van kerk en staat en het recht op zelfbeschikking. Soms zegt men dat dergelijke terroristen maar enkelingen zijn, gekken die geen enkel benul hebben van de ware betekenis van hun geloof, en dat ze bijgevolg niet representatief zijn voor alle gelovigen. Dat laatste betwist Cliteur ook niet, maar in de loop van zijn boek toont hij aan dat het probleem veel dieper zit dan sommigen denken, hopen of willen. De fatwa die werd uitgesproken over Salman Rushdie, de moord op Theo Van Gogh en de rellen naar aanleiding van de cartoons maken duidelijk dat het islamitisch terrorisme tot doel heeft elke kritiek op haar geloof monddood te maken. En daar lijken ze nog in te slagen ook. Van de twaalf cartoonisten die in 2005 een tekening publiceerden, leven er elf min of meer ondergedoken, aldus Cliteur. En op zij die blijven spreken, zoals Kurt Westergaard en Lars Vilks, werden al diverse moordpogingen ondernomen. ‘Tegenwoordig willen godsdienstige fanatici dicteren hoe over hun godsdienst gedacht en geschreven mag worden’, schrijft Cliteur, zelfs ‘in delen van de wereld waarin de islam geen meerderheidspositie heeft’.

En toch krijgen mensen als Westergaard en Vilks weinig steun. Veel westerse intellectuelen vonden de cartoons een ‘onnodige’ belediging van de islam waarmee ze voorbijgaan aan het feit dat onze voorouders hard gevochten hebben om religiekritiek juist mogelijk te maken. Cliteur meent terecht dat oproepen tot ‘dialoog’ en ‘respect’ radicale gelovigen helemaal niet zullen aanzetten tot inschikkelijkheid. Het zou fanatici enkel maar aanmoedigen om hun acties voort te zetten. Op basis van deze voorbeelden schetst de auteur de kenmerken van de ‘religieuze terrorist’. Ten eerste ‘morele heteronomie’ of het opzij schuiven van persoonlijke morele overwegingen voor een moraal van een hogere zijnde religieuze orde. Ten tweede het ‘martelaarschap’ of de bereidheid om hele grote offers te brengen om zijn ideaal, zijnde een zuivere religie, te verwezenlijken. Ten derde ‘een duaal burgerschap’ of het ondergeschikt maken van de bepalingen van een nationale staat aan de bepalingen van een hogere wereld. En ten vierde ‘antimodernisme’ of het verzet tegen onder meer de democratie, de rechtstaat, de burgerlijke en seksuele vrijheden. Elk van die elementen speelt een cruciale rol en wordt in religieuze instellingen aangeleerd. Zo kreeg de moordenaar van Rabin aan zijn High School in Tel Aviv te horen dat ‘de Thora het primaat had over het seculiere recht’.

Steeds opnieuw herhaalt Cliteur dat hij zich niet richt tegen alle gelovigen. Zo verwerpt hij de stereotypering dat ‘dé’ islam, en dat ‘alle’ of ‘de meeste’ moslims een bedreiging zouden vormen, zoals Geert Wilders en het Vlaams Belang beweren. ‘Men moet de gematigde meerderheid niet van zich vervreemden door onjuiste generalisaties over de meerderheid. Maar we moeten wel kritisch blijven staan tegenover processen van radicalisering en extremisme. Dat is in het bijzonder voor de autochtone elite een enorme uitdaging’, aldus Cliteur. In die zin is hij het helemaal niet eens met Karen Armstrong die stelt dat ‘wanneer men een obscurantistische religie aanvalt, dan moeten de critici zich bedenken dat die aanval naar alle waarschijnlijkheid de religie nog extremer zal maken’. Het zou bijzonder naïef zijn te denken dat men door te zwijgen en toe te geven aan de eisen van fanatici, onze verworven vrijheden kunnen behouden. Daarenboven, zou dat betekenen dat ‘de grenzen van wat men zonder gevaar voor eigen leven mag tekenen (en schrijven, filmen, enz.), in feite niet meer (worden) bepaald door de staat waarin men leeft, maar door de geweldplegers.’ Hoezeer men zich ook weerhoudt om mensen met een andere overtuiging te kwetsen of te beledigen, er is maar één mogelijkheid om onze duur bevochten vrijheden te vrijwaren. ‘De effectiefste verdediging van de vrijheid van meningsuiting is eenvoudigweg om die op grote schaal te blijven gebruiken’, schrijft Cliteur die ook verwijst naar Westergaard die stelt dat ‘alleen een volk dat bereid is voor die vrijheid op te komen, die vrijheid (zal) behouden’.

De kracht van het boek is dat Cliteur nadrukkelijk wijst op de gewelddadige elementen binnen de drie monotheïstische godsdiensten en hun ‘heilige’ boeken. Daarbij legt hij een drievoudig patroon bloot. Tal van verhalen in de Bijbel en de Koran keren zich fel tegen de vrijheid van godsdienst, wie in iets anders gelooft zal streng gestraft worden, en die straffen worden uitgevoerd door diegenen die zichzelf opwerpen als ‘ware gelovigen’. Het verhaal van Abraham die bereid is om zijn zoon te offeren in opdracht van God duidt aan dat men van gelovigen onvoorwaardelijke gehoorzaamheid verwacht aan Gods bevel. Dit brengt met zich mee dat fanatici, zoals religieuze terroristen, zich niet laten tegenhouden door burgerlijke wetten of een menselijke ethiek waarin het doden van een mens wordt afgekeurd. In die zin waren we volgens de auteur beter af met het polytheïsme. Hij baseert zich dan ook op het werk van David Hume die aantoonde dat juist het monotheïsme aanzet tot intolerantie en geweld. Hierop doordenkend verwerpt Cliteur dan ook de algemeen verspreide mening dat de democratie en de mensenrechten zoals we die vandaag kennen, hun wortels vinden in het monotheïsme. Neen, schrijft hij, ze zijn er gekomen ‘ondanks’ het monotheïsme.

Ook in het oeuvre van baron d’Holbach vindt Cliteur tal van elementen die kunnen verklaren waarom fanatici handelen zoals ze doen. In tal van Bijbelse verhalen, zoals Deuterononium, staan aansporingen tot verovering en vernietiging. Wie een andere God vereert moet worden gedood ongeacht wat lokale wetten voorschrijven. Maar Cliteur brengt nog een ander Bijbels verhaal in herinnering dat nog veel beter de houding van religieuze terroristen uitlegt, namelijk dat van Pinechas in het boek Numeri. Toen die in het Israëlitische kamp zag dat een Israëlitische man een Moabitisch meisje meenam, doorstak hij hen beide met een speer, iets waarvoor hij in de Hebreeuwse Bijbel geprezen wordt. Pinechas vroeg voor zijn optreden geen goedkeuring aan zijn leider Mozes, maar handelde volgens eigen inzicht. Op dezelfde manier kennen religieuze terroristen zichzelf de macht toe om ‘Gods wil’ tot uitvoer te brengen. ‘Mensen als Osama Bin Laden en Al-Zawahiri zijn de Pinechassen van deze tijd’, aldus Cliteur. En hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld Mohammed B. die Theo Van Gogh ritueel vermoordde. In die zin was het ook ‘logisch’ dat Khomeini een bevel kon geven om Rushdie te doden, ondanks het feit dat die elders woonde. En hier komt dat andere aspect van religieus terrorisme op de proppen, namelijk het martelaarschap dat bijvoorbeeld in het Bijbelse boek Makkabeeën wordt geprezen. Mohammed Atta die op 9/11 het eerste vliegtuig in de Twin Towers boorde, was ervan overtuigd dat hij met zijn ‘heldendaad’ het paradijs zou betreden.

De kern van Cliteurs betoog is dat het probleem van het religieus terrorisme niet zozeer de religie op zich is, ‘maar de politiek-ideologische vormgeving die men heeft gegeven aan het monotheïsme’. In die zin is er volgens hem geen botsing tussen beschavingen bezig, maar een botsing tussen ideologieën. En de ideologie die momenteel in opkomst is, is het islamisme of de literalistische interpretatie van de Koran en de Hadith. Heel wat mensen geloven dat er een vorm van gematigde islam mogelijk is, maar daarmee blijft er een tegenstelling tussen geloof en ‘gepast’ gedrag. Cliteur pleit daarom voor een ‘seculiere islam’ waarbij mensen mogen geloven wat ze willen, maar in hun handelingen ten aanzien van anderen een reeks universele waarden moeten hanteren die een harmonieus samenleven tussen mensen met verschillende ideeën mogelijk maken. In die zin is het verkeerd om te proberen aan de politieke aspiraties van de diverse godsdiensten tegemoet te komen door bepaalde toegevingen te doen, maar moet men die aspiraties terugdringen uit het publieke domein en ondergeschikt maken aan rationele waarden die door de mensen zelf worden overeengekomen, zoals de mensenrechten.

Het monotheïstisch dilemma zal veel stof doen opwaaien, zeker binnen religieuze kringen en diegenen die ervan overtuigd zijn dat religie een belangrijke factor speelt in de sociale cohesie van een samenleving. Cliteur toont echter overtuigend aan dat elke monotheïstische religie alleen zorgt voor cohesie binnen de eigen geloofsgroep maar tegelijk ook voor weerstand bij anderen, en dat het daarom geen basis kan zijn voor een vreedzame samenleving. Zijn stelling is dat we onze duur bevochten vrijheden niet kunnen veilig stellen door toegevingen te doen aan de intoleranten, maar dat we die vrijheden juist maximaal moeten gebruiken om die intolerantie aan te duiden. Wie meent dat zijn stellingen veel te scherp zijn, moet dringend de Bijbel en andere ‘heilige’ teksten onderzoeken, zoals Cliteur deed. Dan zal men lezen dat de monotheïstische godsdiensten niet alleen pleiten voor naastenliefde en begrip voor de ander, maar ook en vooral voor geweld en intolerantie. En zolang fanatici die laatste aspecten even of meer belangrijk vinden dan de rest, zullen we geconfronteerd blijven met religieus terrorisme. En dat laatste leidt niet alleen tot steeds strengere maatregelen als we een vliegtuig nemen, maar beperkt ook steeds meer onze vrijheid om zonder vrees te zeggen wat we denken.


Recensie door Dirk Verhofstadt


maandag 19 maart 2012

De eilandversie over de toekomst van de vrijmetselarij

'The Future of Freemasonry' report is published
In order to enlarge the Report, just click anywhere on the central part



United Grand Lodge of England UGLE

"The Future of Freemasonry" report is the first ever independent study conducted by a non-Masonic body, and was commissioned as part of the build-up to the United Grand Lodge of England's tercentenary in 2017.

Produced by the highly respected Social Issues Research Centre (SIRC), an independent, non-profit organisation based in Oxford, which conducts research on social and lifestyle issues, socio-cultural trends and provides insight into human behaviour and social relations, the report suggests that, contrary to some misleading commentary, Freemasonry actually demonstrates genuine openness and transparency and it concludes that it is arguably more relevant today than ever before.

In particular, the report highlights that Freemasonry acts as a 'constant', providing members with a unique combination of friendship, belonging and structure, with many Masons saying they have made valuable lifelong friendships.

The report also highlights the importance that Freemasonry places on charitable giving, the part that many Freemasons play in their local communities and the central role of the family. As well as instilling in its members a moral and ethical approach to life – including thoughtfulness for others, kindness in the community, honesty in business, courtesy in society and fairness in all things – Freemasons are the largest charitable givers after the National Lottery, and also make major contributions to international disaster relief funds.

The role of ritual is shown to be an important part of Freemasonry for many members, with the report concluding that it provides both structure and familiarity, in just the same way as the normal rituals of daily life do for many people.

Nigel Brown, who has been the Grand Secretary of the United Grand Lodge of England since 2007 and is leading the plans for the tercentenary celebrations, says:

"This is just one step in our ongoing efforts to demonstrate our openness and transparency, and to inform people about the role we play in society.

"The tercentenary is a significant milestone for Freemasonry and while we're keen to celebrate our first three hundred years, it's also crucial that we look forward to ensure that we remain relevant and continue to grow our membership over the next three hundred."

Peter Marsh, co-director of SIRC, said: "The "Future of Freemasonry" provides an insightful commentary, not just on the organisation, but also on modern society. Despite the many changes taking place – or perhaps because of them – our desire to be part of something and to help other people is undimmed. It's here that Freemasonry has an important part to play."

Nigel Brown concluded: "This report will form an important part of our discussions as to how best to ensure that Freemasonry continues to evolve and adapt to meet the needs of its members and also of wider society, while at the same time retaining the distinctive character and intrinsic values that have attracted members for centuries and continue to appeal to people today."

Vrijmetselarij en architectuur



Vrijmetselarij en architectuur zijn nauw aan elkaar verbonden. Professor James Stevens Curl is goed bekend in het vakgebied vanwege zijn publicaties over dit onderwerp. Zijn nieuwe boek, Freemasonry & the Enlightenment. Architecture, Symbols & Influences, bouwt voort op eerder onderzoek. Curl geeft aan, hoe vrijmetselarij niet alleen architectuur, maar ook allerlei andere aspecten van de leefomgeving heeft beïnvloed, van tuinarchitectuur tot toneelontwerpen.
Lezers die nog onbekend zijn met het onderwerp, zijn geholpen met de eerste hoofdstukken over de aard en oorsprong van de vrijmetselarij, het beeld van de Tempel van Salomo als architectonisch prototype, en een handige begrippenlijst. Onderzoekers zullen vooral geïnteresseerd zijn in de thematische hoofdstukken waarin de bronnen van maçonnieke symboliek en hun toepassing in architectuur in verschillende worden belicht, en in de uitgebreide bibliografie. Het boek doet wat encyclopedisch aan vanwege de vele illustraties: alle bekende Tableaus en maçonnieke prenten zijn vertegenwoordigd, gevolgd door prachtige architectuurontwerpen waarin deze symboliek is toegepast.
Zoals professor Andrew Prescott in het voorwoord opmerkt, heeft Curl de kern van esthetiek en architectuurthema’s belicht die in de vrijmetselarij zo’n belangrijke rol spelen, en aangetoond hoe deze, verweven met de culturele betekenis van architectuur, onmisbaar zijn voor ons begrip van de vrijmetselarij in de Verlichting. Na het eerste leesplezier zal dit boek niet lang in de kast blijven staan, maar telkens als referentiebron worden geraadpleegd.

Bericht via OVN

Vrijmetselaarsarchieven Nederland

Archiefwijzer maçonnieke archieven.

Overzicht van historische archieven van Nederlandse vrijmetselaarsorden in openbare collecties, Den Haag 2007. ISBN 978-90-807778-4-2, 114 pagina’s, € 10,- + porti. Handige onderzoeksgids. [uitverkocht, 3de druk in voorbereiding; raadpleeg exemplaar in de Koninklijke Bibliotheek of de verkorte versie op Stichting OVN